Şizofreni, kronik bir beyin hastalığıdır. Şizofreni aktif olduğunda, semptomlar sanrılar, halüsinasyonlar, düzensiz konuşma, düşünme güçlüğü ve motivasyon eksikliğini içerebilir. Bununla birlikte, tedavi ile şizofreninin çoğu semptomu büyük ölçüde iyileşecek ve tekrarlama olasılığı azaltılabilir.
Şizofreninin tedavisi yoktur, ancak araştırmalar yenilikçi ve daha güvenli tedavilere yol açmaktadır. Uzmanlar ayrıca genetik çalışarak, davranış araştırmaları yürüterek ve beynin yapısına ve işlevine bakmak için gelişmiş görüntülemeyi kullanarak hastalığın nedenlerini çözüyorlar. Bu yaklaşımlar, yeni ve daha etkili tedaviler vaat ediyor. Şizofreninin karmaşıklığı, hastalık hakkında neden yanlış anlamaların olduğunu açıklamaya yardımcı olabilir.
Şizofreni, bölünmüş kişilik veya çoklu kişilik anlamına gelmez. Şizofreni hastalarının çoğu, genel nüfustaki insanlardan daha tehlikeli veya şiddetli değildir. Toplumdaki sınırlı zihinsel sağlık kaynakları evsizliğe ve sık hastaneye yatışlara yol açabilirken, şizofreni hastalarının evsiz kalması veya hastanelerde yaşaması yanlış bir kanıdır.
Şizofreni hastalarının çoğu, aileleriyle, grup evlerinde veya tek başlarına yaşıyor. Araştırmalar şizofreninin kadınları ve erkekleri oldukça eşit şekilde etkilediğini ancak erkeklerde daha erken bir başlangıç olabileceğini göstermiştir. Şizofreni hastalarının, büyük ölçüde kalp hastalığı ve diyabet gibi birlikte meydana gelen yüksek tıbbi rahatsızlık oranları nedeniyle, genel nüfustan daha genç ölme olasılığı daha yüksektir.
Şizofreni Semptomlar
Hastalık aktif olduğunda, kişinin gerçek ve gerçek olmayan deneyimler arasında ayrım yapamadığı dönemler ile karakterize edilebilir. Herhangi bir hastalıkta olduğu gibi semptomların şiddeti, süresi ve sıklığı değişebilir; ancak şizofreni hastalarında şiddetli psikotik semptomların görülme sıklığı, kişi yaşlandıkça genellikle azalır. İlaçları reçete edildiği şekilde almama, alkol veya yasadışı uyuşturucu kullanımı ve stresli durumlar semptomları artırma eğilimindedir. Belirtiler üç ana kategoriye ayrılır:
Pozitif semptomlar: (anormal şekilde mevcut olanlar) Halüsinasyonlar, örneğin sesleri duymak veya var olmayan şeyleri görmek, paranoya ve abartılı veya çarpıtılmış algılar, inançlar ve davranışlar.
Negatif semptomlar: (anormal şekilde yok olanlar) Plan başlatma, konuşma, duygu ifade etme veya zevk bulma becerisinde bir kayıp veya azalma.
Düzensiz semptomlar: Karışık ve düzensiz düşünme ve konuşma, mantıksal düşünme ile ilgili sorunlar ve bazen tuhaf davranış veya anormal hareketler.
Biliş, şizofrenide etkilenen ve dikkat, konsantrasyon ve hafıza ile ilgili sorunlara ve eğitim performansının düşmesine yol açan başka bir işlevsellik alanıdır. Şizofreni semptomları genellikle ilk olarak erken yetişkinlikte ortaya çıkar ve bir teşhisin konması için en az altı ay sürmesi gerekir. Erkekler genellikle ilk semptomları onlu yaşlarının sonlarında veya 20’li yaşların başında yaşarken, kadınlar hastalığın ilk belirtilerini 20’li yaşlarında ve 30’lu yaşların başında gösterme eğilimindedir. Sorunlu ilişkiler, kötü okul performansı ve azalan motivasyon dahil olmak üzere daha ince işaretler daha erken ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, bir teşhis konulmadan önce, bir psikiyatrist madde kullanımını veya semptomları şizofreniyi taklit eden diğer nörolojik veya tıbbi hastalıkları dışlamak için kapsamlı bir tıbbi muayene yapmalıdır.
Tedavi
Şizofreninin tedavisi olmasa da, birçok hasta minimal semptomlarla başarılı olur. Çeşitli antipsikotik ilaçlar, hastalığın akut döneminde mevcut olan psikotik semptomların azaltılmasında etkilidir ve ayrıca gelecekteki akut atakların potansiyelini ve şiddetini azaltmaya yardımcı olurlar.
Bilişsel davranışçı terapi veya destekleyici psikoterapi gibi psikolojik tedaviler semptomları azaltabilir ve işlevi artırabilir ve diğer tedaviler stresi azaltmayı, istihdamı desteklemeyi veya sosyal becerileri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Teşhis ve tedavi, madde kullanımı ile karmaşık hale gelebilir. Şizofreni hastaları, genel nüfustan daha fazla uyuşturucu kullanma riski altındadır. Bir kişi bağımlılık belirtileri gösteriyorsa, bağımlılık tedavisi şizofreni tedavisi ile birlikte yapılmalıdır.
İlgili Koşullar
Delüzyonel Bozukluk
Sanrısal bozukluk, en az bir ay süren yanlış inançlara (sanrılar) sahip bir kişiyi içerir. Sanrılar tuhaf (gerçekleşmesi mümkün olmayan şeyler hakkında) veya tuhaf olmayabilir (takip edilme veya zehirlenme gibi bir inanç gibi olası ama olası olmayan şeyler). Sanrı (lar) dışında başka semptomlar içermez.
Kişi, sanrı hakkında konuştukları veya hareket ettikleri durumlar dışında işlev ve davranışla ilgili herhangi bir problem yaşamayabilir. Sanrısal inançlar ilişkilerde veya işte sorunlara ve yasal sorunlara yol açabilir. Sanrısal bozukluk nadirdir: İnsanların yaklaşık% 0,2’si yaşamları boyunca buna sahip olacaktır. Sanrısal bozukluk, bireysel psikoterapi ile tedavi edilir, ancak insanlar genellikle tedaviye ihtiyaç duymadıklarını düşündükleri için nadiren tedavi ararlar.
Kısa Psikotik Bozukluk
Kısa psikotik bozukluk, bir kişi ani ve kısa süreli bir psikotik davranış yaşadığında ortaya çıkar. Bu bölüm bir gün ile bir ay arasında sürer ve ardından semptomlar tamamen ortadan kalkar ve kişi normale döner. Kısa psikotik bozukluk, aşağıdaki semptomlardan birini (veya daha fazlasını) içerir: Sanrılar, Halüsinasyonlar, Düzensiz konuşma, Büyük ölçüde düzensiz veya katatonik davranış.
Rahatsızlık kısa olsa da, kısa süreli psikotik bozukluğu olan kişiler tipik olarak duygusal kargaşa veya ezici kafa karışıklığı yaşarlar. Kısa psikotik bozukluk her yaşta ortaya çıkabilir, ancak ortalama başlangıç yaşı 30’lu yaşların ortasıdır. Kadınlarda erkeklerden iki kat daha yaygındır.
Kısa psikotik bozukluğun belirtilerini kültürel açıdan uygun tepkilerden ayırt etmek önemlidir. Örneğin, bazı dini törenlerde, bir kişi işitme sesleri bildirebilir, ancak bunlar genellikle devam etmez ve bireyin topluluğunun çoğu üyesi tarafından anormal olarak algılanmaz.
Şizofreniform Bozukluk
Şizofreniform bozukluğun semptomları şizofreninin semptomlarına benzer, ancak semptomlar yalnızca kısa bir süre devam eder altı aydan daha kısa sürer. Belirtiler altı aydan uzun sürerse teşhis şizofreniye dönüşür.
Şizofreniform bozukluk, her biri bir aylık bir süre boyunca (veya başarılı bir şekilde tedavi edilirse daha az) önemli bir süre boyunca ortaya çıkan aşağıdaki semptomlardan iki veya daha fazlasını içerir:
- Sanrılar
- Halüsinasyonlar
- Düzensiz konuşma
- Büyük ölçüde düzensiz davranış veya katatonik davranış ve / veya Negatif belirtiler
Şizofreniform bozukluğun teşhisi, işleyişte problem gerektirmez (şizofrenide olduğu gibi). ABD’de şizofreniform bozukluk, şizofreniden önemli ölçüde daha az yaygındır. İlk şizofreniform bozukluk tanısı alan bireylerin yaklaşık üçte biri 6 aylık süre içinde iyileşir ve şizofreniform bozukluk onların kesin tanısıdır. Bireylerin geri kalan üçte ikisinin çoğu, sonunda şizofreni veya şizoaffektif bozukluk tanısı alacak.
Şizoafektif Bozukluk
Şizoafektif bozukluğu olan kişiler, şizofreni semptomları (sanrılar, halüsinasyonlar, düzensiz konuşma, büyük ölçüde düzensiz davranış veya olumsuz belirtiler) ile aynı zamanda, depresyon veya bipolar bozukluğun (majör depresyon veya mani) önemli bir duygudurum dönemi semptomları yaşarlar. Büyük bir duygudurum döneminin semptomları, aktif hastalığın süresinin çoğu boyunca mevcut olmalıdır ve bir duygudurum döneminin yokluğunda sanrılar veya halüsinasyonların mevcut olduğu en az iki haftalık bir dönem olmalıdır.
Şizoaffektif bozukluk, şizofreni kadar yaygındır ve insanların yaklaşık %0.3’ünü hayatlarının bir döneminde etkiler. Şizoaffektif bozukluğun tipik başlangıç yaşı erken yetişkinliktir, ancak ergenlikten yaşamın sonlarına kadar her yerde başlayabilir. Başlangıçta başka bir psikotik hastalık teşhisi konan önemli sayıda bireye, daha sonra duygudurum dönemlerinin paterni ortaya çıktığında şizoaffektif bozukluk tanısı konur.
Şizofreni ile Rehabilitasyon ve Yaşam
Tedavi, şizofreni hastalarının çoğunun son derece üretken ve ödüllendirici bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir. Diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi, bazı hastalar son derece iyi durumdayken diğerleri semptomatik olmaya devam eder ve desteğe ve yardıma ihtiyaç duyar.
Şizofreni semptomları kontrol altına alındıktan sonra, çeşitli terapi türleri insanların hastalığı yönetmelerine ve yaşamlarını iyileştirmelerine yardımcı olmaya devam edebilir. Terapi ve psikososyal destekler, insanların sosyal becerileri öğrenmelerine, stresle başa çıkmalarına, nüksün erken uyarı işaretlerini belirlemelerine ve remisyon dönemlerini uzatmalarına yardımcı olabilir.
Şizofreni tipik olarak erken yetişkinlikte ortaya çıktığı için, bozukluğu olan bireyler genellikle yaşam yönetimi becerilerini geliştirmeye, mesleki veya eğitimsel eğitimi tamamlamaya ve bir iş sahibi olmaya yardımcı olmak için rehabilitasyondan yararlanır.
Örneğin, destekli istihdam programlarının şizofreni hastalarının kendi kendine yeterlilik kazanmalarına yardımcı olduğu bulunmuştur. Bu programlar, ağır akıl hastalığı olan kişilere toplumda rekabetçi işler sağlar. Şizofreni ile yaşayan birçok insan için aile desteği, sağlıkları ve iyilikleri için özellikle önemlidir. Ailelerin kendilerinin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi de esastır.
Schizophrenia and Related Disorders Alliance of America (SARDAA), Mental Health America (MHA) ve National Alliance on Mental Illness (NAMI) gibi kuruluşlar, şizofreni ve diğer zihinsel rahatsızlıkları olan bireylere ve ailelerine kaynak ve destek sunmaktadır. İyimserlik önemlidir ve hastalar, aile üyeleri ve akıl sağlığı uzmanlarının, birçok hastanın olumlu bir hastalık seyri olduğunu, bu zorlukların sıklıkla ele alınabileceğini ve hastaların tanınması ve desteklenmesi gereken birçok kişisel gücü olduğunu unutmaması gerekir.
