Fermi Paradoksu Nedir?
Açık bir gecede yıldızlara bakmak, aynı anda hem şaşkınlık hem de bir önemsizlik hissi uyandırır. İnsanlık olarak hala anlamak için mücadele ettiğimiz bir evrenin enginliği içinde kendini tekrar tekrar kaybolmuş buluyor.
Göklere bakarken kendimize sorduğumuz pek çok soru var, ancak bunlardan biri her zaman ufkumuzun dışında hissediyor: Üstümüzde bulunan milyarlarca ışık yılı yıldızlı gökyüzünde tek yaşam biz olabilir miyiz?
Bilim adamları bu soruyu yıllardır araştırıyorlar. 1961’de fizikçi Frank Drake, bunu çözmeye yardımcı olmak için matematiksel bir denklem geliştirdi:
N = R * fpneflfifcL
Denklem, sonraki faktörlerin – bizim durumumuzda Samanyolu Galaksisi tarafından tutulan sınırlar içindeki akıllı medeniyetlerin sayısını (N) bulmayı amaçladı. Bu değişkenler için yaygın olarak atıfta bulunulan sayılar, N = 10 × 0.5 × 2 × 1 × 0.1 × 0.1 × L denklemini basitleştirir, bu da N = L / 10’a göre daha da basitleştirir. Bir medeniyet olarak 1974’ten beri uzaya yayın yapıyoruz, bu nedenle, bu denkleme göre, 2074’te tür olarak var olmayı bıraksak bile, yalnızca galaksimizde 10 akıllı medeniyet olacaktır.
Kardeshev Ölçeği ve Uygarlık Tipleri
Bu sayıları daha da azaltmak için bilim adamları, akıllı yaşamı üç kategoriye ayıran Kardashev ölçeğini kullanıyor. Tip I medeniyetler, ana gezegenlerinde mevcut olan tüm enerjiyi kullanabilirler (buna yaklaşıyoruz; çoğu bilim insanı şu anda Kardashev ölçeğinde 0.7’de olduğumuz konusunda hemfikir, tam bir Tip I yaklaşık bir asır uzakta). Tip II uygarlıklar, ev sahibi yıldızlarının tüm enerjisini kontrol edebilir ve kanalize edebilir ve Tip III uygarlıklar, ev sahibi galaksilerininkine eşdeğer güce erişebilir.
Drake denklemi ve Kardashev ölçeğinden önce bile, birçok bilim insanı galakside serpilmiş çok sayıda zeki uygarlık olması gerektiğine ikna olmuştu.
Hikaye, 1950’de Enrico Fermi ve meslektaşlarının öğle yemeğinde uzaylı yaşamın varlığını tartıştıklarına dayanıyor. Fermi’nin masaya sorduğu soru ile başladı: “Herkes nerede?” Oda sessiz kaldı çünkü kimsenin cevabı yoktu. Başlangıçta soru, yıldızlararası seyahat fikrine saldırmaktı, Fermi’nin buna güvenmediği olasılıktı. Ama soru şu: Milyarlarca yıldızlara dağılmış medeniyetler varsa, neden onlardan haber almadık ? Gerçek paradoksun doğduğu şey bu sorulardan ortaya çıkıyo. Samanyolu yaklaşık 10 milyar yaşında ve 100.000 ışıkyılı genişliğindedir. Uzaylıların ışık hızının yüzde 1’i oranında seyahat edebilen uzay gemileri olsaydı, galakside 1000 kez kolonileştirilmiş olabilirdi.
Neden başka bir hayattan haber alamadık?
İşte bu soru, Fermi paradoksudur. Yaşadığımız sessizlik için çok sayıda açıklamayı ateşledi. Bazı bilim adamları, sessizliğin, çoğu yaşam için geçirimsiz bir evrim duvarı olan Büyük Filtre‘yi icat ettikleri bir şeyin ürünü olduğunu düşünüyor.
Bu bilim adamları için Büyük Filtre (Büyük Filtre canlı olmayan maddenin zaman içinde Kardashev ölçeği ile ölçülen kalıcı ömrünü uzatmasına engel olan şeydir.) ile ilgili iki temel olasılık öne sürüyor: ya arkamızda ya da önümüzde. Geride kaldıysa, bilim adamları bunun yaşamın kendisinin yaratılmasında veya tek hücreli prokaryotlardan çok hücreli ökaryotlara sıçramada gerçekleşmiş olabileceğini tahmin ettiler.
Her iki durumda da, nadir bir vaka olduğumuzu ve hayatta kalan çok az kişiden biri olduğumuz için iletişimin gerçekleşmediğini ima ediyor. Öte yandan, Büyük Filtre önümüzdeyse, ileri uygarlıklar duvara çarpıp var olmaktan çıktıkları için iletişim alamıyoruz – bu da sonunda o duvara çarpacağımızı ima ediyor.
Diğer bilim adamları, bu gerçek radyo sessizliği için başka açıklamalar yaptılar. Belki de evrenin çoğu sömürgeleştirilmiş ve iletişim halindedir, ancak eylemden uzak ıssız bir alanda sıkışıp kaldık. Ya da belki Tip III medeniyetler bizim gibi aşağı yaşamla iletişim kurmayı umursamıyor. Bütün bir galaksinin tüm gücüne sahiplerse, belki bizden ve cep telefonlarımızdan rahatsız olamazlar.
Hatta bazı bilim adamları iletişim eksikliğinin bile zeki uygarlıkların korktuğu yırtıcı bir türün varlığından ve bu nedenle yerlerini açıklamamak için aktarım yapmaktan kaçınabileceklerini varsayıyor. Bununla birlikte, genel fikir birliği, sinyalleri ileten başkaları varsa, muhtemelen yanlış dinliyoruzdur: Henüz herhangi bir mesajı alacak veya kodunu çözecek uygun teknolojiye veya evren anlayışına sahip değiliz.
Ancak yine de yalnız olma şansımız da var. Drake denklemine göre, eğer bir medeniyet iletim teknolojisini geliştirdikten sonra en az bir yüzyıl yaşayabilirse, galaksimizde yalnızca 10 medeniyet olabilir. Peki ya bu teknolojiyi geliştirdikten sonra 100 yıl yaşayamazlarsa?
Evrende Yalnız mıyız?
Kendi iletim teknolojimizi geliştirmeye başladığımızda, aynı zamanda nükleer enerji geliştiriyor, iklimin ısınmasını ilerletiyor ve gıda kaynaklarımızı aşırı nüfusla tüketiyoruz. Uzaya nüfuz eden iletim teknolojisini geliştirdikten sonra belki de akıllı bir medeniyetin 100 yıl yaşayamayacağını söylemek çok mu zor?
Eğer öyleyse, Drake denklemini yeniden işleyebiliriz ve cevap büyük ölçüde değişir. Medeniyetler bu teknolojiyi geliştirdikten sonra tipik olarak yalnızca 10 yıl hayatta kalabilirse, o zaman N = 1, yani galaksimizdeki – hatta tüm evrendeki tek akıllı yaşam biziz.
Kaynak : britannica.com
