Çin’in tek çocuk politikası, 1,39 milyardan fazla insanla dünyanın en yüksek nüfusa sahip ülkesi olan Çin’in, en nüfusunun büyüklüğü kadar ilgi odağı oldu. 1979’da uygulanan Çin’in tek çocuk politikasının amacı, nüfus artışının ekonomik kalkınmayı geçmemesini sağlamak ve hızla artan nüfusun neden olduğu çevresel ve doğal kaynak zorluklarını ve dengesizlikleri hafifletmekti.
Başlangıçta, tek çocuk politikasının geçici bir önlem olması planlanmıştı ve kurulduğundan bu yana 400 milyon doğumu önlediği tahmin ediliyor. Hükümet tarafından zorunlu kılınan politika, belirli kriterlere uyan daha fazla çiftin ikinci bir çocuğa sahip olmasına izin vermek için kuralları yavaş yavaş gevşetildikten sonra 29 Ekim 2015’te resmen sona erdi. Artık tüm çiftlerin iki çocuk sahibi olmasına izin veriliyor.
Bu makalede, tartışmalı Çin’in tek çocuk politikasının arkasındaki tarihi, hükümetin kısıtlamaları nasıl uyguladığını ve Çin nüfusu üzerindeki derin etkisi ele alınacak.
Önemli Detaylar
- Çin’in tek çocuk politikası, nüfus artışının hızla artmasıyla 1979’da uygulamaya kondu.
- Politikanın, kurulduğu günden bu yana 400 milyona kadar doğumu önlediği tahmin ediliyor.
- Bu politika, Çin’in artan nüfusunu frenlemek ve ülkenin hızla artan nüfusunun neden olduğu çevresel ve doğal kaynak zorluklarını ve dengesizlikleri hafifletmeyi amaçlıyordu.
- 1970’lerin ortalarında Çin, daha sonra evlilikleri, doğumlar arasında daha uzun aralıkları ve daha az çocuğu teşvik etmek anlamına gelen “Daha Sonra, Daha Uzun ve Daha Az” sloganıyla işaretlenmiş aile planlaması kampanyalarına başlamıştı.
- İlk kez bir kız çocuğu dünyaya getiren ancak bir erkek çocuk isteyen, kırsal kesimde yaşayan veya bir azınlık etnik grubunda doğan aileler için 1980’lerde bazı istisnalar yapıldı.
- 2013 yılına kadar Çin, tek çocuk politikasını gevşetmeye başladı. 2015 yılına kadar Çin’in tek çocuk politikası resmen rafa kaldırıldı ve çiftlerin iki çocuk sahibi olmalarına izin verildi.
Çin’in Tek Çocuk Politikasının Tarihi
Nüfus Artışı
Çin lideri Deng Xiaoping, 1979’da Çin’in hızla büyüyen ve o sırada 970 milyon olduğu tahmin edilen nüfusunu frenlemek için tek çocuk politikasını uygulamaya koydu. Politika, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu takip eden yılların bir sonucuydu. Yıllarca süren huzursuzluğun ardından, tıbbi bakım ve sanitasyon iyileşti ve Çin’in nüfusu nihayet artmaya başladı. O zamanlar bu, tarımdan sanayi ülkesine dönüşen bir ülke için ekonomik bir nimet olarak görülüyordu.
1950’lerde nüfus artışı gıda arzını geçmeye başladı ve hükümet doğum kontrolünü teşvik etmeye başladı. Mao Zedong’un 1958’de Çin ekonomisini hızla modernize etme planı olan Büyük İleri Atılımını takiben, on milyonlarca Çinli’nin ölümüyle sonuçlanan feci bir kıtlık ortaya çıktı.
Kıtlığın ardından hükümet, çocuk sahibi olmayı ertelemek ve doğum kontrolünü kullanmak gibi aile planlamasını desteklemeye devam etti. Bu, 1966’daki Kültür Devrimi’nin neden olduğu karışıklık nedeniyle geçici olarak raydan çıktı, ancak 1960’ların sonunda hükümet aile planlaması kampanyalarını hızlandırmaya başladı. 1970’lerin ortalarına gelindiğinde, daha sonraki evlilikleri, doğumlar arasında daha uzun aralıkları ve daha az çocuğu teşvik etmek anlamına gelen ‘Geç, Uzun ve Az‘ aile planlaması sloganını tanıttı; kentsel aileler için iki çocuk ve kırsal olanlar için üç çocuk.
‘Daha Sonra, Daha Uzun, Daha Az’
1970’lerin ortalarına gelindiğinde Çin, daha sonraki evlilikleri, doğumlar arasında daha uzun aralıkları ve daha az çocuğu teşvik eden aile planlaması sloganını ‘Daha Sonra, Daha Uzun ve Daha Az’ uygulamaya koymuştu.
Uygulamada Çin’in Tek Çocuk Politikası
Çin’in tek çocuk politikası son derece tartışmalıydı ve devletin kadınları zorla kürtaj ve kısırlaştırması nedeniyle eleştirildi. Çoğu durumda, Çin hükümeti, aşırı nüfusu engellemek için kadınlara çeşitli doğum kontrol yöntemlerini almaya zorladı.
Tek çocuk politikası sırasında çocuğu olan Çinli bir ailenin, aile planlaması hizmet sertifikası başvurusunda bulunması gerekiyordu. Çin Komünist Partisi’nin geniş erişimi ve devlete ait toplumsal yapısı nedeniyle, topluluklarda ve işyerlerinde bir tür ‘mahalle nöbeti’ raporlama yapısı aracılığıyla tek çocuk politikasını uyguladılar. Komşular birbirlerini gözetlemeye, parasal bir ödül için herhangi bir şüpheyi bildirmeye ve böylece daha büyük bir hükümet onaylı şantaj biçimine katılmaya teşvik edildi.
Tek çocuk politikasına bağlı kalan ailelere yönelik teşvikler veya ödüller, daha iyi istihdam fırsatları, daha yüksek ücretler ve devlet yardımını içeriyordu. En azından para cezasına çarptırılmayanlar, devlet yardımına ve istihdam olanaklarına erişimleri kısıtlandı veya iptal edildi.
Bununla birlikte, tek çocuk politikasının uygulanması da, özellikle kentsel ve kırsal alanlar arasında, konuma göre büyük ölçüde değişiklik göstermiştir. Çin’de şehirli işçilerin çoğunluğu devlete bağlı bir iş yerinde çalıştığından, yetkililer gereksiz gebelikleri bildirmeleri için iş arkadaşlarından akran baskısı uyguladılar. Bu arada, kırsal alanlarda, köyün aile planlaması yetkilisi veya küme lideri bölgedeki tüm aileleri takip ederdi. Harvard araştırmacılarının bir dergi makalesine göre, ‘bu doğum planlama uygulayıcıları, geçmiş doğumlar, kontraseptif kullanım ve hatta adet döngüleri de dahil olmak üzere, çocuk doğurma çağındaki her kadın hakkında ayrıntılı kayıtlar tuttu.’
Çin’in Tek Çocuk Politikasının Gevşetilmesi
Nihayetinde Çin, çok sayıda Çinlinin emekliliğe doğru gittiğini ve ulusun nüfusunda yaşlı nüfusun emekliliğini, sağlık bakımını ve devam eden ekonomik büyümeyi sağlamak için işgücüne giren çok az genç olduğunu fark ederek tek çocuk politikasına son verdi.
Tanıtıldığında, Çin’in tek çocuk politikası, etnik çoğunluk olan Han Çinlilerinin yalnızca bir çocuğu olabileceğini zorunlu kıldı. 1980’lerin başında Çin, her iki ebeveynin de tek çocuk olması durumunda çiftlerin ikinci bir çocuğa sahip olmalarına izin veren politikasını gevşetti. İstisnalar ayrıca kırsal Çin’de yaşayan çiftleri ve küçük bir nüfusa sahip etnik azınlıkları da içeriyordu.
2013’ün sonlarında, sosyal, ekonomik ve yasal reform paketinin bir parçası olarak Çin hükümeti, tek çocuk politikasını, her ikisi yerine ebeveynlerden birinin tek çocuk olması durumunda çiftlerin ikinci bir çocuğa sahip olmasına izin verecek şekilde değiştirdi. Bununla birlikte, Çin hükümeti tarafından işletilen Ulusal Sağlık ve Aile Planlaması Komisyonu’nun istatistiklerine göre, ertesi yıl ikinci bir çocuk sahibi olmak için yalnızca tahmini 800.000 çift başvurduğundan, bu değişikliğin etkisi mütevazıydı.
11 milyon çiftin uygun olduğu ve yarısının sonunda ikinci bir çocuk için başvuracağı tahmin ediliyordu. Bununla birlikte, Çinli çiftlerin ikinci çocuk sahibi olmalarını engelleyen bir sorunun, birçoğunun, yaşam maliyetlerinin onları vazgeçirmeye yetecek kadar yüksek olduğu şehirlerde yaşaması olduğundan şüpheleniliyordu; bu, Batı’daki çiftlerin de karşılaştığı bir sorundu.
Sonuç olarak, Çin demografik nedenlerle 2015 yılında tek çocuk politikasına son verdi: çok fazla Çinlinin emekliliğe doğru gittiğini ve ülke nüfusunun yaşlı nüfusun emeklilik, sağlık ve sağlık hizmetlerini sağlamak için işgücüne katılan çok az genç insan olduğunu fark etti.
İzleme Önerisi:
One Child Nation
IMDb RATING :7.5/10
Çin’in Tek Çocuk Politikasının Etkileri
Cinsiyet Dengesizliği
Tek çocuk politikasının istenmeyen yan etkilerinden biri, erkek çocuklara yönelik kültürel bir tercih nedeniyle Çin’in doğumdaki cinsiyet oranı açısından dünyadaki cinsiyet açısından en dengesiz ülke olmasıdır. Özellikle tek çocuk politikası sırasında Birçok aile, erkek fetüsleri tercih ederek dişi fetüsleri aldırmayı tercih etti. Çin’de kürtaj yasaldır, ancak cinsiyete dayalı kürtaj yasal değildir. 2019’da Çin’deki cinsiyet oranı, doğan her 100 kadın için 114 erkekti.
Yaşlanan nüfus
Çin’in tek çocuk politikası, Dünya Bankası’na göre 1965 ile 1979 arasında 6,4’ten 2,7’ye düşen doğum oranını düşürmede başarılı olmuştu. O zamandan beri, doğurganlık oranı 1990’larda ortalama 1,7’ye düşmeye devam etti. 2018, yani ortalama olarak kadınlar 1,7 çocuk doğuruyor. Bu aynı zamanda Çin’in artık yaşlı olduklarında ve artık çalışmadıklarında onları desteklemek için çocuklarına güvenen daha yaşlı bir nüfusla karşı karşıya olduğu anlamına geliyor.
2020’de Çin nüfusunun yaklaşık %17,4’ünün 60 yaşın üzerinde olduğu tahmin edilmektedir; Bu sayının 2050’de %34,6’ya yükselmesi bekleniyor. Birçok aile, dört büyük yetişkin (her iki tarafta büyükanne ve büyükbaba), iki ebeveyn ve yalnızca bir çocuktan oluşan ‘4-2-1’ aile yapısıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
Birçok Çinli aile, yeni ‘4-2-1’ aile yapısıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
Azalan İş Gücü
Nüfus kontrolü de küçülen bir işgücüne neden olmuştu. Çin’in genel işgücüne giren işçi sayısı, hızlanması beklenen bir eğilim olan son üç yıldır düşüyor. Ulusal İstatistik Bürosu’na (NBS) göre, Çin’in işgücü 2018’de 897,29 milyon işçiye düşerek, art arda yedinci düşüş yılında %0,5 düşerek 897,29 milyon işçiye geriledi. gevşeme ve tek çocuk politikasının sonu.
Daha Fazla Oku: Kontrolden Çıkan Çin Roketi Nereye Düştü?
Çin’de Hala Tek Çocuk Politikası Var mı?
Hayır. Çin, 2015 yılında tek çocuk politikası sona erdikten sonra iki çocuk politikasına geri döndü. Ancak kısıtlamalar zaman içinde kademeli olarak gevşetildi.
Çin’in Tek Çocuk Politikasının Sebebi Neydi?
Çin’in tek çocuk politikası, 1950’lerde sanayileşmenin ardından ülkenin gıda arzını ve doğal ve ekonomik kaynaklarını zorlayan aşırı nüfusu engellemek için uygulandı.
Çin’in Tek Çocuk Politikasının Etkileri Nelerdir?
Cinsiyet dengesizliği, yaşlanan nüfus ve küçülen işgücü, Çin’in 1979 politikasının etkileridir. Bugüne kadar Çin, erkek çocuklara yönelik kültürel bir tercih nedeniyle dünyadaki doğumda en çarpık cinsiyet oranına sahip ülkedir.
Tek Çocuk Politikasını Kim Bitirdi?
Çin Komünist Partisi lideri Xi Jinping liderliğindeki Çin hükümeti, 2015 yılında tartışmalı tek çocuk politikasına son verdi.
Tek Çocuk Politikasını Bozarsanız Ne Olur?
Çin’in tek çocuk politikasını ihlal edenler para cezasına çarptırıldı, kürtaj veya kısırlaştırmaya zorlandı ve işlerini kaybetti.
Kaynak: İnvestopedia.com adresinden aslına uygun olarak çevirilmiştir.
