1923 yılında Almanya’da dünyaya gelen Henry Kissinger güçlü ve siyaset tarihine adını yazdıracak bir ABD devlet adamı olabilmek için Nazi rejiminden kaçtı.
İlk olarak Harvard Üniversitesi profesörü ve Başkanlar John F. Kennedy ve Richard Nixon danışmanı olarak öne çıktı. Nixon ve Gerald Ford’a ulusal güvenlik danışmanı (1969-75) ve dışişleri bakanı (1973-77) olarak Sovyetler Birliği ile silah anlaşması müzakere etti ve ABD-Kuzey Vietnam’a savaşını sona erdirdiği için Nobel Ödülü kazandı.
Kabinden ayrıldıktan sonra, Orta Amerika Ulusal İki Taraflı Komisyonu’na başkanlık etti ve Dış İstihbarat Danışma Kurulu’nda görev yaptı.
Richard M.Nixon ve Gerald Ford’un idarelerinde İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en ünlü ve tartışmalı ABD diplomatı oldu. Nixon’ın ulusal güvenlik danışmanı olarak Beyaz Saray’da iktidarı yoğunlaştırdı ve Dışişleri Bakanı William Rogers ve profesyonel dış hizmeti Kuzey Vietnam, Sovyetler Birliği ve Çin ile kişisel, gizli görüşmeler yaptı.
ABD’nin Vietnam Savaşı’na doğrudan katılımını sona erdiren 1973 Paris anlaşmalarını müzakere etti, Sovyetler Birliği ile kısa süreli bir détente dönemi tasarladı ve Çin Halk Cumhuriyeti ile yeniden ilişkiler kurdu. Dışişleri bakanı olarak 1973 Ortadoğu savaşından sonra İsrail, Mısır ve Suriye başkentleri arasında ara buluculuk yaptı.
Açgözlü ama manipülatif bir adam olan Kissinger, iktidar ve elverişli tanıtım arayışı içinde, önde gelen yetkilileri ve etkili muhabirler yetiştirdi. Modern Amerikalı diplomatlardan daha fazla popülerlik kazandı. Gallup anketi onu 1972 ve 1973’te Amerika’nın en beğenilen adamı olduğunu açıkladı.
1973’te ABD’de Vietnam’daki askeri harekâtı sona erdiren Paris barış anlaşmalarına yol açan müzakereleri nedeniyle Nobel Barış Ödülü’nü almaya hak kazandı.
Gazeteciler 1971 yılının Temmuz ayında Pekin’e yaptığı gizli yolculuktan sonra Şubat 1972’de Nixon’un Çin’i ziyaret etmesinin yolunu hazırladıktan sonra ona “dahi” ve “en zeki adam” olarak övgüler yağdırdı. Mısırlı politikacılar, İsrail’i ayıran ayrışma anlaşmaları için ona “sihirbaz” lakabını taktı.
Watergate skandalı sırasında, kongre müfettişleri FBI’yı, daha önce reddettiği bir suçlama olan Ulusal Güvenlik Konseyi personeline astların telefonlarını dinleme emri verdiğini keşfetti.
Kongre ayrıca 1970 yılında Şili Cumhurbaşkanı Salvador Allende Gossens’in iktidara gelmesini engellemeye çalıştığını ve sonrasında Allende’nin Sosyalist parti hükümetinin istikrarsızlaşmasına yardımcı olduğunu öğrendi.
Kissinger’in dış politika başarılarından bazıları 1975 ve 1976’da çöktü. Komünistlerin Vietnam ve Kamboçya’daki zaferi Paris barış anlaşmalarını geçersiz kıldı ve Sovyetler Birliği’ndeki détente, Kissinger’in uyandırdığı umutları hiçbir zaman yerine getirmedi.
1976’ya gelindiğinde Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği, tam teşekküllü Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmelerini sonuçlandırmak için stratejik silahları sınırlayan 1972 Geçici Anlaşmasının ötesine geçmemişti.
Kissinger’in dramatik diplomatik jestler konusundaki yetenekleri ile şöhret kazandı ve Carter, Reagan ve George Bush yönetimlerindeki diplomatların başarılarını taklit etmeye teşvik etti.
Ancak söz verdiği “barışın yapısı” nı yaratmakta başarısız oldu. 1977’de Amerikan dış politikası üzerinde kontrolünü kaybetti.
Kaynak: History.com
