Özellikle pandemi dönemiyle beraber sosyal medyanın da etkisiyle dezenformasyon içeriklerle sıkça karşılaşır olduk bu içerikler hem psikolojik sağlığımızı etkiliyor hem de bizi yanlış yönlendiriyor. Peki Dezenformasyonun yanlış bilgiden farkı nedir? Makalemizde bu soruya cevap arayacağız.
Dezenformasyon ve yanlış bilginin pek çok ortak noktası vardır: Her ikisi de yanlış bilgi türüdür. Aslında yanlış bilgi bazen dezenformasyon olabiliyor ve dezenformasyon yerini yanlış bilgiye bırakabiliyor. Ancak benzerliklerine rağmen, iki terim tam olarak birbirinin yerine geçemez.
Yanlış Bilgi Nedir Nedir?
Yanlış bilgi, amacın yanlış yönlendirme olup olmadığına bakılmaksızın yayılan yanlış bilgidir. Bu, yanlış bilgiyi paylaşan kişilerin çoğu zaman bilginin doğruluğuna kendilerinin inandığı anlamına gelir. Yanlış bilginin yayılması, kötü niyetlerin sonucu olabilir, ancak bu zorunlu olmak zorunda değildir.
Dezenformasyon Nedir?
Dezenformasyonun, manipülasyon amacıyla kasıtlı olarak yazılmış ve dağıtılmış olan yanlış veya yanıltıcı bilgiler olduğu kanıtlanmıştır. Amaç, diğer şeylerin yanı sıra, ekonomik zarara yol açmak, kamuoyunu manipüle etmek ve hatta parasal kar elde etmektir. Günümüzde dezenformasyon giderek artan bir şekilde yazılı olarak üretilmekte ve tahrif edilmiş, bağlam dışı ve manipüle edilmiş görüntüler veya videolarla (derin sahte olarak adlandırılan) süslenmektedir. Örneğin, sosyal botların, algoritmaların veya yapay zekanın teknolojik desteği yoluyla, dezenformasyon genellikle İnternet forumları, haber siteleri veya sosyal medya aracılığıyla yayılır.
Bu yazı ilgini Çekebilir :Pazarlama İletişiminde Etik Volkswagen Örneği
Yanlış yönlendirme amacına bakılmaksızın’ aktarılan yanlış bilgidir. Başka bir deyişle, istihbaratı ileten kişi mutlaka kimseyi hatalı bir şeye inandırmaya çalışmıyor; çoğu durumda, ilk etapta hatalı olduğunu bile bilmiyorlar.
Dezenformasyon Nedir?
Yanlış bilgilendirme çok daha eski bir terimdir ve ilk olarak 16. yüzyılda basılmıştır. Bilinen en eski yazılı dezenformasyon örneği, aksine, 1955’e aittir – muhtemelen Rusça dezinformátsiya kelimesinden türetilmiştir. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Soğuk Savaş’ın her iki tarafında meydana gelen tüm casusluk ve propagandalarla ilgili olarak dezenformasyon çok fazla ortaya çıktı.
İkisini de düz tutmanıza yardımcı olacak kullanışlı bir anımsatıcı cihaz: Yanlış bilgi genellikle bir hatadır, dezenformasyon kasıtlı olarak dürüst değildir.
Ne tür dezenformasyon var?
-
Hiciv ve parodi
Hiciv ve parodinin arkasında temelde kötü niyetli bir niyet yoktur. Serbestçe icat edilen içerikler gerçek kişilere ve/veya durumlara atıfta bulunurken, temsil şekli abartılı ve dolayısıyla açıkça gerçekçi değil. Ancak, hiciv ve parodistik üslup unsurları kullanan ve bu şekilde kasıtlı manipülasyon amacıyla dezenformasyon yayan yazarlar da olabilir. Buna göre hiciv ve parodik içeriklerin kötü niyetle yazılması da dezenformasyon olarak nitelendirilebilir. Bu tür dezenformasyon, sosyal medyada giderek artan bir şekilde memler şeklinde bulunur. Mem, daha sonra kısa bir metinle sağlanan bir resim veya kısa bir videodur. Memlerin bir şeyle dalga geçme amacı vardır. Ancak fotoğraf ve videolar bağlamından koparılıp bir mem anlamında düzenlenirse, bunların dağılımı kişisel ve ekonomik zararlara yol açabilir.
-
Yanlış bağlantı
Clickbaits” (tıklama tuzakları), abartılı ve dikkat çekici başlıklar kullanarak çevrimiçi kullanıcıların merakını uyandırmak ve böylece onları reklam potansiyeli olan web sitelerine yönlendirmek için tasarlanmıştır. ‘Tıklama tuzağı’ terimi, temelde, kullanıcıları belirli bir makaleyi tıklamaya teşvik etmek için özellikle sosyal medyada bu tür başlıkların kullanımını tanımlar. Bu genellikle beklenmedik haberlerin duyurulmasını içerir. Amaç, tüm web sitesi için trafik oluşturmaktır. Bu nedenle, ‘tıklama tuzakları’ genellikle ya özellikle tanınmış kişilere veya şirketlere atıfta bulunur ya da mümkün olduğunca çok sayıda tıklama elde etmek için aşırı çılgın ve sansasyonel bir hikayeyi yansıtır.
-
Yanıltıcı içerik
Burada belirli içerikler kasıtlı olarak yanıltıcı veya manipüle edilmiştir. Bu prosedür, insanlara zarar vermek için gerçekler ve insanlar arasında bağlantılar kurmayı amaçlar. Örneğin, Alman politikacı Renate Künast’ın Alman parlamentosunda yapılan bir tartışmadan “çocuklara yönelik şiddet” konusunda yaptığı bir alıntı, bağlam dışına çıkarılmış ve ayrıca bu kurgulanmış içeriğin yaygınlaştırılmasını sağlayacak şekilde yeni icat edilmiş cümlelerle beslenmiştir. sosyal medyada Künast’ın pedofiliyi savunmasa da önemsizleştirdiği izlenimi uyandırdı.
-
Yanlış bağlam
Bu tür dezenformasyonda doğru içerik yanlış bilgilerden beslenmekte ve yanlış bir bağlamda yayılmaktadır. Bu şekilde örneğin istatistikler, tezler ve öznel iddialar güçlendirilebilir. Okurların doğru içeriği özgürce icat edilmiş yanlış içerikten ayırmayı çok zor bulduklarından, bu tür dezenformasyon yayılımı şirketler için özellikle tehlikelidir. Doğru ve yanlış bilgileri birleştirerek ve yanlış bir bağlama yerleştirerek, dezenformasyon daha yüksek bir statü ve sözde daha fazla güvenilirlik kazanır.
-
Sahte içerik ve yazarlar
Mevcut içerikler burada sahte yazarlar tarafından taklit edilmektedir. Amaç kullanıcıyı aldatmak ve verilerini elde etmektir. Kimlik avı postaları buna bir örnektir. Burada dolandırıcılar, dolandırıcılık yoluyla para veya bilgi elde etmek için şirketlerden müşterilere veya çalışanlara gönderilen e-postaları taklit eder. 2017 yılında, Almanya’da bugüne kadarki en büyük kimlik avı saldırılarından biri gerçekleşti: Deutsche Volksbanken ve Raiffeisenbanken adına dolandırıcılar, banka müşterilerine erişim verilerini girmelerini ve banka havalesi yapmalarını isteyen e-postalar gönderdi.
-
Manipüle edilmiş içerik
Burada metinler, ses kayıtları, fotoğraflar ve videolar belirli düzenleme programları tarafından tahrif edilmektedir. Modern teknolojiler daha sonra onları manipüle edilmiş içerik olarak tanınmaz hale getirir. Manipüle edilmiş videolar (derin sahteler olarak adlandırılır) söz konusu olduğunda, örneğin gerçek insanların görünümünü, yüz ifadelerini, jestlerini ve sesini taklit etmek için yapay zeka kullanılır.
-
İcat edilen içerik
Bu tür bir dezenformasyonla, iddia edilen gerçekler özgürce icat edilir ve kamuoyuna açıklanır. Yanlış içerik genellikle belirli grupları veya kişileri manipüle etme, hedefin itibarına zarar verme veya başka şekilde zarar verici bir etkiye neden olma amacına sahiptir. Kasıtlı olarak yerleştirilen sahte rapor özellikle patlayıcı ise, sosyal medyada çok kısa sürede yakalanır ve böylece geniş bir kitleye sunulur. Bu tür dezenformasyon örnekleri, sahte haberler, ancak sahte incelemeler olarak da adlandırılır – yani, bir tüketicinin dürüst görüşünü yansıtmayan veya tüketicinin bir ürün veya şirketle ilgili gerçek deneyimini yansıtmayan olumlu, tarafsız veya olumsuz yorumlar .
